Հովհաննես Մարտիրոսյանի՝ «Վիտաֆարմ» ընկերության մոտ 10 դեղի ներկրում «Դեղերի փորձագիտական կենտրոն»-ի կողմից տարբեր հիմքերով մերժվել էր, և նա դիմել է դատարան:

Այսօր  Վարչական դատարանը հետաձգեց հերթական նիստը մինչև փետրվարի 1-ը:
«Հետք»-ը նյութ էր  հրապարակել այն մասին, որ «Դեղերի փորձագիտական կենտրոնը» , պաշտպանելով այս կամ այն արտադրողի շահերը, նպաստում է դաշտում արհեստական մենաշնորհի ստեղծմանը: Դա դժվարացնում է նոր դեղ ներկրողների մուտքը հայաստանյան շուկա , ինչը նպաստում է դեղերի գնի կամայականությանն ու աճին:

Փորձագիտական կենտրոնի տնօրեն Հակոբ Թոփչյանը համաձայն չէր նրա բողոքների հետ և պարզաբանումներ տալու ցանկություն հայտնեց, ինչը սպասված հարցազրույցից վերածվեց  քննարկման  և  դեղագիտական ոլորտում լրագրողի  գիտելիքների ստուգման, որի նպատակն էր ՝ ապացուցել, որ լրագրողը «բժիշկ և դեղագետ չէ», որպեսզի «քննադատի»  տվյալ  ոլորտը:

             Ապացուցել, որ լրագրողը «բժիշկ չէ և դեղագետ չէ»

Նախքան հարցազրույց-քննարկմանն անցնելը, գրանցվող դեղերի բաժնի ավագ փորձագետ Լուսինե Գասպարյանը, խնդրեց  պարզաբանել  հոդվածում գրված հետևյալ նախադասությունը «« «Դեղերի փորձագիտականկենտրոնը» այս կամ այն պատճառով (հիմնականում՝մարքեթինգային նկատառումներով) մերժում է դեղերի ներկրումը»:

Այնուհետեև հղում կատարեց կառավարության այն որոշմանը, որտեղ սահմանված է դեղերի ներկրման կարգը՝ ասելով, որ մարքեթինգային նկատառում նշված չէ:

Պարզաբանեցինք, որ այդ ձևակերպումը հեղինակային չէ, այլ վերցված է առողջապահության նախարարության պաշտոնական հաղորդագրություններից:

                                                                                                        Լուսինե Գասպարյան

«Չկա որևէ օրենք կամ ենթաօրենսդրական ակտ, որը հիմնավորի դեղի մերժումը մարքեթինագային նպատակով, դա բացառվում է»,-ասաց Լ. Գասպարյանը:

Ստիպված կրկնեցի այն միտքը, որ դա ԱՆ ձևակերպումն է. «Իրենք էլ չեն կարող նման բան ասել»,- դարձյալ շարունակեց դեղգործակալության աշխատակիցը:

Այնինչ օրերս Առողջապահության նախարարությունը մեր ուղարկված հարցմանը պատասխանել էր, թե ինչ ասել է «մարքեթինգային նկատառում», որի պատճառով մի քանի դեղի գրանցումն անվավեր է ճանաչվել:

Այնուհետև աշխատակիցն ասաց, որ գրանցումը կարող է  մերժվել մարքեթինգային նկատառումներով, բայց  ոչ ներկրումը:

Սակայն՝ ո՞րն է տարբերությունը, եթե ներկրման հիմնական և կարևորագույն պայմաններից է դեղի գրանցված լինելը:

«Ներկրումը ԱՆ մերժում է միայն, եթե դեղը գրանցված չէ, կամ կա մի ցուցանիշ, որ ազդում է դեղի որակի, անվտանգության և արդյունավետության վրա, մնացած բոլոր դեպքերում  ԱՆ թույլ է տալիս»,-ասաց  Լ. Գասպարյանը:

«Եթե մենք ապացուցենք, որ դեղի արդյունավետությունը ցածր է, անվտանգությունը չի ապահովում, վտանգավոր դեղ է, այդ ժամանակ նախարարությունը, մեր եզրակացության վրա ի վիճակի է դեղի շրջանառությունը կանգնեցնելու մարքեթինգային նկատառումներով,-լրացրեց Հակոբ Թոփչյանը,-Մնացած բոլոր դեպքերում դեղի շրջանառության կանգնեցման իրավատեր հանդիսանում է արտադրողը կամ իրավատերը»:

                                                                   Հակոբ Թոփչյան

 Հաջորդ թիրախը «արհեստական մոնոպոլիա» ստեղծելու բառակապակցությունն էր:

«Ինչի՞ հիման վրա եք դա գրել,- հետաքրքրվեց պարոն Թոփչյանը:-Մենք մոնոպոլիստ չենք ստեղծում շուկայում»:

 Քվամատել 20 մգ 

Այս դեղը ՀՀ-ում գրանցվել է դեռևս 1995թ.ին: Պիտանելիության ժամկետը ի սկզբանե  եղել է 5 տարի: 2010թ. դեղի իրավատեր « Գեդեոն Ռիխտեր» ընկերությունը դիմել է Առողջապահության նախարարություն՝ասելով, որ կատարել է դեղի կայունության  հետազոտության, որի հիման վրա որոշել է պիտանելիության ժամկետը 5 տարուց  դարձնել 4:

Այն հարցին, թե այդ դեպքում ինչպես է «Գեդեոն Ռիխտեր» ընկերությունն իր երկրի համար արտադրում 5 տարի պահպանման ժամկետով, Լուսինե Գասպարյանը չկարողացավ պատասխանել՝ նշելով, որ իրենք միայն պատասխանատու են Հայաստանի համար:

«Մենք նայում ենք Ռուսաստանի գրանցամատյանները, տեսնում ենք՝ 5 տարի է,-ասում է է Հ.Թոփչյանը,- մենք իրավունք չունենք ուղղորդելու արտադրողին, թե ինչի 5 տարի չես տալիս, տալիս ես 4 տարի»:

Հակոբ Թոփչյանը հավելեց, որ զուգահեռ ներմուծման դեպքում պիտանելիության ժամկետը նույնիսկ չի ենթարկվում քննարկման:

-Ստացվում է Հովհաննես Մարիտիրոսյանի հնչեցրած բողոքները «Քվամատել»  դեղի վերաբերյալ անհի՞մն են։

Հակոբ Թոփչյան. -  Մենք մինչև հիմք չենք ունենում, չենք մերժում : Հովհաննես Մարտրիրոսյանը միայն չի ներկրում, բերող շատ մարդիկ կան, շատ, բայց 100-ից մեկը որոշել է, որ ինքը շատ մեծ մասնագետ է, մնացածն անգրագետ էին։

Նա նաև  խորհուրդ տվեց մի քիչ ինքնաքննադատ լինել և չասել, թե ինքն ամեն ինչ գիտի (խոսքը Հ.Մարտիրոսյնի մասին է, հեղ.), իսկ դեղն այնպիսի բան չէ, որ ամեն մարդ կարողանա բերել։

 

                                        Գալազոլին

-«Գալազոլին»  դեղի պարագայում  կար փաթեթավորման խնդիր (անվանումը, ազդող նյութը, դեղաչափը, դեղաձևը նույնն են): Բայց չէ՞ որ կառավարության N 581 որոշման 18-րդ կետով, չի արգելվում այնպիսի դեղերի ներկրում, որոնց փաթեթավորման փոփոխությունները չեն ազդում դեղի որակի վրա:

Հ․Թ․-  Հարյուր անգամ այս հարցին պատասխանել եմ այդ  «խոշոր գիտնականին»: Դեղի փաթեթի վրա գրվող ամեն մի տող ունի հատուկ կարգավիճակ: Տվյալ դեպքում, փաթեթի վրա մի դեպքում գրված է միայն «Գալազոլին» և «Գալազոլին 0,1», դրանք տարբեր բաներ են, թեկուզ կոնցետրացիաները նույնն են :

-Այսինքն՝ դրանք տարբե՞ր դեղեր են։

Հ.Թ.- Դրանք կարող են նույն դեղը լինել , բայց մենք չենք կարող սա սրանով փոխարինել։

-Տարբերությունը կասե՞ք։

Հ.Թ.- Տարբերությունը գրանցամատյանում  դեղերի գրանցման անվան անհամապատասխանությունն է։ Արտադրողը որոշել է, որ սա է շուկան, վերջացավ, ես չեմ կարող միջամտել։ Թեկուզ ազդող նյութը և բոլոր մնացած ցուցանիշները նույնը լինեն։

-Դուք, որպես մասնագետ, ի՞նչ կարծիք ունեն այս դեղերի մասին։

Լ.Գ․-Ես համարում եմ, որ այս  2 դեղերը ունեն տարբեր անվանումներ:

-Կարելի ՞ էր  կատարել որակի փորձաքննություն, պարզելու համար՝ նույնն են, թե ոչ։

Հ․Թ․- Ոչ՜, չի կարելի։

-Ստացվում է՝ պաշտպանվում են  միայն արտադրողի շահերը, ինչը կարող է հանգեցնել գների կամայականությանը։

Հ․Թ․- Մենք պարտավոր ենք պաշտպանել հեղինակային իրավունքները։ Որպես մասնագետ՝ նայում եմ՝ 0,1 %  /  0,1% , ասում եմ՝  խմիր, նույնն է, բայց, որպես պետական կառույց, ես պարտավոր եմ պաշտպանել հեղինակային իրավունքը։

-Այդ դեպքում ՝ի՞նչ է նշանակում  581 որոշման 18-րդ կետը։

Հ.Թ -Այդ որոշումն ունի թերություններ։ Սա նույն դեղանյութ է՝ նույն դեղաչափով, նույն կաթիլներով, բայց  տարբեր անուններով։

Լ․Գ․- Կան փաթեթավորման շատ փոփոխություններ, ենթադրենք, կարող է լինել գրառումների  տեղակայման փոփոխություն, գրառումների շարադաության փոփոխություն, դրանք որակի վրա չեն ազդում։

Վերջինս  նաև հավելեց, որ դեղի մերժման պատճառներից մեկն այն էր, որ կար կիրառման անհամապատասխանություն. Հայաստանում այն թույլատրելի է 12 տարեկանից, իսկ ՌԴ-ում՝ 6։

«Եվ մի՛ ասեք,  դուք լաբորատորիա ունեք,  որոշեք՝ դեղը նույնն է, թե նույնը չի․ ոչ,  մենք չենք որոշում, մենք փաստում ենք գրանցված դեղի իսկությունը, որակը և անվտանգությունը»,-եզրափակեց Հ. Թոփչյանը:

Ցեռուկալ

Փորձագիտական եզարակացության մեջ այս դեղը մերժվել է չգրանցված լինելու պատճառով․չի համապատասխանել գրանցման հավաստագրի իրավատիրոջ անունը։ 

Լ․Գ․- Գրանցման հավաստագրի իրավատերն է  AWD-ն, իսկ ներկրվող դեղի գրանցման հավաստագրի իրավատերն էր TEVA  կազմակերպությունը։

-Բայց հետագայում փոփոխություն է եղել, և իրավատերը փոխվել է։

Լ․Գ․Հայաստանի հանրապետության Առողջապահության նախարարությունը նման փոփոխության մասին մեզ չի հայտնել։

 -Այդ դեպքում, ստացվում է՝ պետական ռեեստրում  գրանցված է դեղ մի ընկերության անունով, որն այլևս արտադրանքի իրավատերը չէ։

Հ․Թ․-Շատ բան կարող են փոխանցել, մենք այդ փոխանցումը պետք է ունենանք իրավական հիմքերով։ Մենք չենք ստացել թուղթ՝ իրավական հիմքերով, որտեղ նշված լինի՝ խնդրում եմ այս դեղը ևս ճանաչեք։

Մետրոգիլ

Այս դեղի պարագայում տարբերությունը եղել է այն, որ Հայաստանում գրանցված դեղի տուփի վրա նշված է եղել արտադրողի արտադրատարածքը (կոնկրետ որտեղ է արտադրվել), և Հովհաննես Մարիտիրոսյանից պահանջել էին BATCH certificate (սերիայի հավաստագիր):

Լ․Գ․-Ներմուծվող փաթեթի վրա բացակայել է արտադրատարածքը, սակայն  ներդիր թերթիկում միաժամանակ նշված է եղել 2 արտադրատարածք։ Եվ որպեսզի մենք պարզաբանենք և հստակեցնենք, թե տվյալ դեղը կոնկրետ որտեղ է արտադրվել, խնդրել ենք հավելյալ փաստաթղթեր:

                                        Ֆինլեպսին

   Այս դեղը նախորդի պես ուներ նույն խնդիրը։ Ըստ Լուսինե Գասպարյանի՝ փաթեթի վրա արտադրատարածքը բացակայել է, սակայն ներդիրում միաժամանակ նշված են եղել մի քանի արտադրողներ։ 
 Այն ևս  սպասում է BATCH certificate-ի։

 

Լ․Գասպարյանը նշեց, որ  նույն «Վիտաֆարմ»-ը ներկրում էր այնպիսի դեղեր, ինչպես օրինակ՝ «Օքսիտոցինը», որի պահման համար  հատուկ պայմաններ չուներ։

«Դրա մասին չի՞ ասել այդ գիտնականը,- հետաքրքրվեց Հ․ Թոփչյանը։- 72 դեղ է բերել ինքը (նկատի ունի Հ․ Մարտիրոսյանին, հեղ.), 18 կանգնել են, 18-ից  9 ցմահ  են կանգնել, իսկ 9 մեջ էլ կան դեղեր, որոնք աստիճանաբար բաց են թողնվում»։

Իսկ ինչ վերաբերում էր «Գեդեոն Ռիխտեր»-ի բաժնետերերը պատվավոր հյուպատոսներ են, Հակոբ Թոփչյանն ասաց, որ դա իրենց չի վերաբերում։

Հ․Թ․- Նրանք ձեզ պարզաբանում կարծեմ տվել են, այդ հյուպատոսները, չէ՞։

-Ո՛չ, իսկ դուք ինչի՞ց ենթադրեցիք։

Հ.Թ. –Դե, նրանց չի արգելվում նման բիզնեսով զբաղվել։ Հիմա հյուպատոս է, թե ինչ է, ի՞նչ նշանակություն ունի։

 

Շարունակելի