Երեկ առավոտյան Լոռու մարզի Ծաթեր-Այգեհատ միջհամայնքային ճանապարհով բարձրահասակ ու թիկնեղ մի երիտասարդ տղամարդ ոչխարն արոտի էր տանում: Ոչխարները, երթևեկության կանոներին հավատարիմ, մայրուղու եզրով որոճալով, հանդարտ ընթանում էին դեպի Այգեհատ: Հոտաղը չոմբախը ձեռքին հետևում էր ոչխարի ընթացքին: Ճանապարհաեզրերին ու դաշտերում խոտի հետք չէր երևում, ամենուր ձյուն էր, սակայն ոչխարները հոտոտելով ինչ-որ բան էին գտնում ծամելու:

Սեյրան Վիրաբյանն ասաց, որ ծաթերցի է: Ծաթերից Այգեհատ ճանապարհը մոտ 5 կմ է: Ոչխարների բերանը մի բան գցելու համար Սեյրանն ամեն օր հատում է այդ ճանապարհը. «Տանում եմ Այգեհատի դաշտերի եզրերին արածացնելու: Հնգերովի ենք պահում էս ոչխարը, կեսը հնգորինս ա, կեսն՝ իմը: Էս 80 ոչխարից մի 30 հատն ա իմը»: Սեյրանը համակ ուշադրությամբ հետևում էր, որ ոչխարները չմտնեն այգեհատցիների աշնանացան դաշտերը: «Արդյունավե՞տ ա ոչխար գործը»,- հարցրի: «Գեղի գործ ա, էդ էլ որ անենք ոչ, ի՞նչ տենք անի, ուզում ա արդյունավետ լինի, ուզում ա արդյունավետ չլինի: Ինչ տենք անիլ: Կարա՞նք գնանք սովիցը քարիցն ընկնենք, գոյատևում ենք: Երկու հատ էլ կով ունեմ: Չէ, մթերքը շուկա չեմ կարում տանեմ, էնա որ կարենամ, ավելի լավը կլինի: Երեսի զոռով ապրում ենք»,- պատասխանեց Սեյրանը:

Ասաց նաև, որ ապրում է մոր և քրոջ հետ: Հարցրի կնոջ ու երեխաների մասին: «Դեռ ամուսնացած չեմ, 35 տարեկան եմ: Կհարմարվի էլի, մի հետ էլ կամուսանանամ»,- արդարացավ նա: Սեյրանն ասաց, որ իր աշխատանքով պահում է մորը, այրիացած քրոջն ու նրա անչափահաս երեխային. «Դե հմի մեր տան տնտեսության համար եմ չարչարվում: Տունը մերն ա, էլածը մերն ա: Հո մերս ու քիրս էլ ձեռքները ծալած նստած չեն: Գյուղի կյանքը լավն ա, փառք Աստծո: Երկու հեկտար էլ հող ունեմ: Չէ, չեմ կարողանում մշակեմ»: Սեյրանը դժգոհեց, թե ձմեռը ոչխարները մի բան էլ չեն տալիս, իսկ ամառը գառն են տալիս, կաթն են տալիս ու վերջացավ, գնաց:

Հարցրի վարկառու լինելու մասին.

-Վարկն ինձ պետքը չի, փառք Աստծո: Մի քիչ էլ տուկատ ապրենք, մեր քրտնքովն ապրենք,- պատասխանեց նա:

-Սեյրան, խելքդ տվել ես ոչխարին, մոռացել ես կանանց էլ, ամուսնանալն էլ,- կատակեցի: Սեյրանը լռում էր:

-Սեյրան, սիրած աղջիկ չե՞ս ունեցել,- հարցրի:

-Չէ դեռ, կունենամ էլի, կամուսնանամ: Էս հմի ե՞րբ տեք տելեվիզրը գցի,- իրեն նկարելիս հարցրեց նա:

-Ուզում ես քեզ տելեվիզրով ցույց տա՞ն:

-Չէ հա, ուզում եմ ո՞րն ա, մթա թե էնա գիտես, էլ ինձ տեհած չեմ հայելումը:

-Հիմա ֆերմեր ես կոչվու՞մ,- հարցրի:

-Օյիննի եմ, ֆերմեր եմ: Երեսուն ոչխարով ու երկու կովով ֆերմեր ա լինու՞մ, այտա: Մարդիկ կան 100 կով ունեն, ես ինչ գիտեմ ինչեր ունեն: Տեխնիկա ունեն: Խու մեր ղայդի չեն: Ես իմ գործը յոլա եմ տանում, ոչ քու ումուդն եմ ընկնում, ոչ նրա ումուդը: Փառք Աստծո, յոլա եմ գնում:

- Կարողանու՞մ ես քո եկամուտով անասուններիդ թիվն ավելացնես:

-Դե հմի խոտհարք չունենք, հանդ չունենք: Տենում ես, հլե թուքսուզ շան ղայդի գնում եմ խալխի արտերի կողքին ոչխարն արածացնում: Ծաթերը հանդ չունի: Արոտավայր չունենք վափշե: Ամառն էլ, է,՜ 60-70 կմ հեռու սար ենք տանում, որ մթա թե պահիլ տենք: Հանդ չունենք, ինչ անենք: Էն ա էս դաշտերն ա: Հենա՜յ, հանդն Արդվունն ա: Արդվեցի ըլեմ, իմ չափ հարուստ մարդ չի ըլի, 100 տոկոսով:

-Դե արդվեցի մի աղջիկ ուզի, Սեյրան:

-Չէ, ես մալաղոնդի՞ եմ գնում: Իմ գեղին սովոր եմ, իմ գեղումն էլ կապրեմ:

-Որ գնաս Արդվի, մի տուն սարքես, էնտեղից էլ մի սիրուն աղջիկ ուզես, տնավորվես, մալաղոնդի կկոչվե՞ս:

-Չէ, չէ: Ես իմ գեղիցն ու՞ր եմ դուրս գալի, որ հմի էլ գնամ Արդվի: Արոտավայր կա՞, կա ոչ: Հմի անասուն պահելու խաթեր գնամ Արդվի մալաղոնդի՞: Կարող է էգուց-էլօր մի ուրիշ գործ բաց լինի, մի ուրիշ տեղ աշխատենք: Պարտադիր ա՞ ապրանք պահենք, որ հարուստ լինենք: Ի՞նչ գիտես երկիրը միշտ էսենց տի գնալ: Գիդվալ չի:

Հրաժեշտ տցեցի Սեյրանին: Մղարթից հետվերադարձին նկատեցի, որ Սեյրանը ոչխարներին դեռ արածեցնում է Այգեհատ գյուղին կպած դաշտերում: Վարորդը մեքենայի ազդանշանով հրաժեշտ տվեց նրան: Սեյրանը հեռվից թափահարեց ձեռքը: Գյուղացի Սեյրանը հարստանալու համար իր հայրենի Ծաթեր գյուղից հարևան Արդվի գյուղում բնակություն հաստատելը անպատվություն համարեց: Հարստանալու և լավ ապրելու համար որքան հայեր լքեցին Հայաստանը: