Երևանը կրկին ՀՀԿ-ական քաղաքապետ կունենա, և դա անպայման կլինի նախկին քաղաքապետը: Երևանցին մայիսի 5-ին գնաց ընտրատեղամաս և քվեարկեց իր ներկա սոցիալ-կենցաղային պայմանների պահպանման, քաղաքն անծրագիր, զուտ իներցիայի ուժով կառավարելու օգտին: Եվ այդ ընտրությունը կատարելու հարցում, որքան էլ տարօրինակ թվա, նրան ՀՀԿ-ից առավել օգնեցին բոլոր այն մասնակից ուժերը, որոնք ընտրապայքարի մեջ մտան Երևանի կառավարման մասշտաբով գոնե իշխանությանը «մենաշնորհից» զրկելու կարգախոսով: Այլ կերպ ասած` այս ուժերն ավելի քիչ բան չարեցին Տարոն Մարգարյանին քաղաքապետ դարձնելու համար, քան ՀՀԿ-ն առանձին վերցրած:

Որպեսզի դա ավելի ընկալելի դառնա, պետք է պատասխանել ընդամենը մեկ հարցի. ի՞նչ էին նրանք առաջարկում երևանցիներին: Իսկ նրանք փաստացի առաջարկում էին ընդամենը մեկ բան. հավատալ, որ իրենք` ընդդիմադիր կամ իրենց այդպիսին հռչակող ուժերը, ունակ են լուծելու իշխանափոխության խնդիրը այնպիսի ներքին հակասություններ ունենալով, որոնք հնարավոր չեղավ հաղթահարել անգամ քվեարկությունից հետո: Այսինքն՝ ընդդիմությունն առաջարկում էր ձայնը տալ բացարձակ անորոշությանը և քաոսային իրավիճակին, որովհետև առավել քան ակնհայտ էր, որ փոխադարձ անվստահության և փոխբացառման այն ռեսուրսով, որով այս ուժերը մասնակցում էին ընտրություններին, երբեք հնարոր չէր լինի կազմել խոստացված հետընտրական այլընտրանքային դաշինքը:

Կամա թե ակամա, ընտրություններին մասնակցող ուժերի համախումբը առաջարկում էր ընտրություն կատարել ՀՀԿ-ի` «մի քիչ էլ կվատանա ու այդպես կմնա» և ընդդիմության` «այդ մասին հաջոդ դասին» մոտեցումների միջև: Եվ օրվա ռեալությամբ դատող միջին ընտրողը նախընտրեց գոնե կայուն վատ, բայց որոշակիություն առաջարկող կողմի հետ կանխիկով գործարքի տարբերակը: 

Երևանյան և անցած նախագահական ընտրությունների համեմատությունը զուտ արդյունքների տեսանկյունից ցույց տվեց, որ իշխանության վերարտադրումը կանխելու միակ տարբերակը ոչ թե ընդդիմադիր քաղաքական ուժերի միավորումն է կամ մրցակցության ապահովումը, այլ, կարծես թե, նրանց ինքնամեկուսացումը, մարգինալացումը: Փաստորեն, ստացվեց այնպես, որ երբ ԲՀԿ-ն, ՀԱԿ-ը, ՀՅԴ-ն որոշեցին չմասնակցել ընտրություններին, իշխանությունը հաղթելու ավելի քիչ հնարավորություն ունեցավ ու ավելի շատ ցայտնոտի մեջ ընկավ, քան այն ժամանակ, երբ այս ուժերը մասնակցեցին գործընթացին: Սա նշանակում է, որ որքան ընտրությունների միջոցով ընդդիմադիր դաշտում ինքնադրսևորման խնդիր լուծող քաղաքական ուժերի շրջանակը մեծ է, այնքան ձեռնտու է իշխանությանը, որովհետև դրանով ոչ թե նոր գաղափարներ, հայացքներ, տեսլականներ են մտնում շրջանառության մեջ ու մեծացնում ընտրության հնարավորությունը, այլ ընդամենը ընդլայնվում է ընդդիմադիր ընտրազանգվածի ձայները փոշիացնելու դաշտը:

Այս ընտրություններով Սերժ Սարգսյանը գրեթե ավարտեց իշխանությունը մոնոլիտ դարձնելու երկամյա օպերացիան: Դա նրան հաջողվեց ամբողջությամբ ու նվազագույն կորուստներով: Դրա առաջին ազդանշանները եղան ՀՔԾ պետ Անդրանիկ Միրզոյանի, ավելի վաղ՝ նաև Երևանի ոստիկանապետ Ներսես Նազարյանի պաշտոնանկությունները, ինչպես նաև Գյումրիում արյունալի բախումները կանխելուն ուղղված ոստիկանության աննախադեպ միջոցառումները:

Դրանք իրավապահ համակարգն իր բացարձակ իշխանության գլխավոր երաշխավորը դարձնելուն ուղղված քայլեր էին: Այժմ արդեն Սերժ Սարգսյանը կարող է և կասկած չկա` միանձնյա է որոշելու գործադիր իշխանության կաբինետը: Եթե նույնիսկ Կառավարությունը ձևավորվի կոալիցիոն տարբերակով, ինչի հավանականությունը չափազանց փոքր է, ապա դա լինելու է միմիայն Սերժ Սարգսյանի քաղաքական հաշվարկների արգասիք, բայց ոչ երբեք քաղաքական անհրաժեշտությամբ պայմանավորված լուծում:

Անգամ ՕԵԿ-ն այլևս ՀՀԿ-ին պետք չէ: Կարծես թե եկել է օգտագործված լաթի սինդրոմով այս կցորդին դեն նետելու ժամանակը: Համենայնդեպս, խախտելով պարիտետը, ՀՀԿ-ն այս անգամ ՕԵԿ-ին ոչնչով չօգնեց, ու վերջինս ավագանիում գոնե սիմվոլիկ տեղեր ունենալու իրավունք չստացավ: Չի բացառվում, սակայն, որ այդ լաթը ոչ թե դեն է նետվելու, այլ պահվելու է անհրաժեշտ դեպքերում ձեռքերը կեղտից մաքրելու համար: Չմոռանանք, որ այս ընտրություններից հետո սկսվում է մի բոլորովին նոր էպոպեա, որը պայմանականորեն կարելի է անվանել «ժառանգորդի փնտրտուք ու հասունացում»` 2018-ին իշխանության փոխանցումն անցնցում իրականացնելու համատեքստում: Սա նոր հարաբերակցությամբ ընդդիմադիր դաշտ ձևավորելու խնդիր է առաջադրում, իսկ այն առանց կեղտոտ ձեռքերի միջամտության լուծել հնարավոր չէ պատկերացնել:

Իսկ կարճաժամկետ հեռանկարում ամեն ինչ լինելու է առավել քան պրոզայիկ ու կանխատեսելի: Ընդդիմությունը, հատկապես «Բարև Երևան» դաշինքը, մի քանի փորձեր կանի՝ վիճարկելու ընտրությունների արձանագրված արդյունքները, բայց դրանք կրկին կմատնվեն անհաջողության: Որովհետև արդյունքի հասնելու համար ընդդիմությունից պահանջվելու է ապացուցել, որ խախտումները եղել են այնպիսի մասշտաբի, որ ազդել են վերջնական արդյունքների վրա, ինչին այն պատրաստ չէ ընդհանրապես. իրական խախտումները կատարվում են ոչ թե ընտրատեղամասում, այլ դրանցից դուրս ու մինչև քվեարկությունը: Մինչդեռ ոչ միայն դրանք բացահայտելու, մերկացնելու մեխանիզմներ չկան, այլև զգալի չէ այդ մեխանիզմները գտնելը պարտադրելու կարողությունը: Ու «Բարև Երևանը», ինչպես ողջ ընդդիմությունը, նստելու է կոտրած տաշտակի առաջ:

Այս անգամ, սակայն, ի տարբերություն նախորդ նման իրավիճակների՝ առջևում, մոտակա հեռանկարում նոր ընտրություններ չեն լինելու ու դժվար է ասել` ինչի հիման վրա և ինչպես է ընդդիմությունը կառուցելու իր գործունեությունը, պայքարը: Սա նշանակում է, որ առկա է ընդդիմության մարգինալացման խիստ իրատեսական վտանգ, թեև, մյուս կողմից, գուցե սա միակ ճանապա՞րհն է դաշտը թարմացնելու, որակապես փոխելու համար:

Ինչ վերաբերում է Երևանի կառավարմանը և ավագանիում ԲՀԿ-ի ու «Բարև Երևանի» դերակարատությանը, ապա այստեղ ամեն ինչ  շատ ավելի տխուր է: Ընդդիմադիր այս երկու ուժերը, որոնք անգամ զուտ տեսականորեն միավորվելու դեպքում ոչ մի կերպ չեն կարող ազդել կայացվող որոշումների վրա, շարունակելու են փոխադարձ մեղադրանքների` վաղուց սկսած «փոխհրաձգությունը», իսկ ՀՀԿ-ն ամեն ինչ անելու է դրանից իսկական «թամաշա» սարքելու համար: Ու քանի դեռ նրանք կփորձեն ինքնահաստատվել մեկը մյուսի հաշվին, Երևանը կկառավարվի և կկառավարվի «տարոնջանական» սկզբունքներով:

Լուս.՝ Սոնա Սիմոնյանի