2025 թվականի առաջին եռամսյակում (հունվար-մարտ) Հայաստանի 1000 խոշոր հարկատուները միասին վճարել են մոտ 409.4 մլրդ դրամի հարկեր և տուրքեր։ Ցանկը հրապարակել է Պետական եկամուտների կոմիտեն։ 

Նախորդ տարվա նույն եռամսյակի համեմատ խոշոր հարկատուների վճարած հարկերի ծավալն աճել է 22.4 մլրդ դրամով կամ 5.7%-ով։ 

Այս տարվա առաջին եռամսյակի տվյալներով Հայաստանի խոշորագույն հարկատուն  «Գազպրոմ-Արմենիա» ՓԲԸ-ն է, որը պետական բյուջե է վճարել 19.9 մլրդ դրամի հարկեր։ Նախորդ տարվա առաջին եռամսյակի համեմատ «Գազպրոմ-Արմենիա»-ի վճարած հարկերը աճել են 9.6%-ով։ 

Երկրորդ տեղում տեխնիկայի առևտրով զբաղվող (ներմուծող, վաճառող, արտահանող) «Մոբայլ Սենթր Արթ» ՍՊԸ-ն (Mobile Centre) է։ Վճարել է 16.6 մլրդ դրամ, նվազումը՝ 16.7%: 

Երրորդ խոշոր հարկատուն ծխախոտ արտադրող «Գրանդ տոբակո» ՍՊԸ-ն է։ Ընկերությունն այս տարվա առաջին եռամսյակում վճարել է 12.1 մլրդ դրամի հարկեր, որը նախորդ տարվա նույն եռամսյակի համեմատ 8.7%-ով նվազել է։ 

Այս անգամ խոշորների ցուցակից բացակայում է հանքարդյունաբերող «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ» ՓԲԸ-ն (ԶՊՄԿ)։ Ընկերությունը մշտապես խոշորների ցանկում բարձր հորիզոնականներում է եղել, հաճախ՝ առաջին տեղում։ 2024-ի առաջին եռամսյակի տվյալներով՝ երրորդ խոշոր հարկատուն է եղել։  

ԶՊՄԿ-ից նշում են, որ այս անգամ 1000 խոշոր հարկ վճարողների ցանկում ԶՊՄԿ-ի չներառվելը բացատրվում է նախորդ տարի վճարած կանխավճարներով։ 

«Դա նախորդ տարի վճարված ռոյալթիի կանխավճարների առաջին եռամսյակում հետվերադարձի արդյունք է։ ԶՊՄԿ-ն կազմակերպություն է, որի վճարած հարկերի զգալի մասը ուղղակի հարկերն են՝ շահութահարկ և ռոյալթի, ի տարբերություն խոշոր հարկատուների զգալի մասի, որոնց դեպքում վճարվող հարկերի զգալի մասն ավելացված արժեքի հարկն է։

2024թ.-ի արդյունքներով հաշվարկված և վճարված ռոյալթիի կանխավճարներն առաջին եռամսյակում վերադարձվել են ընկերությանը, ինչի արդյունքում հանրագումարում առաջին եռամսյակում ստացվել է 19.5 մլրդ դրամի տարբերություն»,- հաղորդագրություն են տարածել ԶՊՄԿ-ից։ 

Ընկերությունից նաև ընդգծում են, որ առաջին եռամսյակի ցուցանիշներով գնահատել ԶՊՄԿ-ի հարկերի մակարդակը հնարավոր չէ, պետք է դիտարկել տարեկան ցուցանիշների կտրվածքով, քանի որ իրական հարկային վճարումներն ամբողջությամբ կերևան տարվա վերջում։ «Նախորդ տարվա հարկային կանխավճարների ճշգրտումն ամփոփվում է առաջին եռամսյակում՝ արդեն վերջնական հաշվետվության հիման վրա։ Բնականաբար, հաջորդ եռամսյակում՝ արդեն կիսամյակային կտրվածքով ԶՊՄԿ-ի վճարած հարկերը կարտացոլվեն, իսկ տարեկան կտրվածքով, անկասկած, ընկերությունը նորից կգրավի առաջնային դիրքեր 1000 խոշոր հարկատուների ցանկում»,- համոզված են ԶՊՄԿ-ում։

• ԶՊՄԿ-ից պետության ստացած շահաբաժինների հանելուկը

Հիշեցնենք, որ պետությունը ԶՊՄԿ-ից նաև շահաբաժիններ է ստացել, քանի որ հանդիսանում է ընկերության 21.9%-ի բաժնետեր։ Սակայն, այս շահաբաժինները պետք չէ շփոթել կամ նույնականացնել պետբյուջե վճարվող հարկերի հետ։

Վերադառնալով ցանկի առաջին տասնյակին՝ չորրորդ տեղում է վառելիքի առևտրով զբաղվող «Սի Փի Էս էներջի գրուպ» ՍՊ ընկերությունը (CPS ապրանքանիշ)՝ 7 մլրդ դրամի հարկերով և 46.1% աճով։ 

Հնգյակը եզրափակում է տեխնիկայի առևտրով զբաղվող «Փրիթի ուեյ» ՍՊԸ-ն (VESTA)։ Ընկերությունը այս տարվա առաջին եռամսյակում վճարել է 6.5 մլրդ դրամի հարկեր, որը նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանի համեմատ 25.7%-ով նվազել է։ 

• Տեխնիկա վերաարտահանող ընկերությունները թռիչքային աճ են գրանցում խոշոր հարկատուների ցանկում

2025 թվականի առաջին եռամսյակի խոշոր հարկատուների ցանկի առաջին տասնյակում են նաև օնլայն առևտուր կազմակերպող  «Վայլդբերրիզ» ՍՊԸ-ն, «Սիթի» ՍՊԸ-ն («Երևան Սիթի» սուպերմարկետների ցանց), ծխախոտի արտադրությամբ զբաղվող «Ինտերնեյշնլ Մասիս Տաբակ» ՍՊԸ-ն (նշված ընկերությունը և «Գրանդ տոբակո» գտնվում են «Գրանդ հոլդինգի» կազմում), «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ՓԲԸ-ն և շահումով խաղերի ոլորտում գործող «Սոֆթ Կոնստրակտ» ՓԲԸ-ն (տե՛ս ինֆոգրաֆիկան)։ 

Գլխավոր լուսանկարում՝ Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը եւ Քաջարան քաղաքը (հեղ.՝ Սարո Բաղդասարյան)